Tegenwoordig zijn er 20.000 ondersoorten bekend. Ze leven op alle continenten behalve Antarctica.

 Plaats in het dierenrijk:

• Rijk: Animalia (Dieren)
• Stam: Arthropoda (Geleedpotigen)
• Onderstam: Hexapoda (Zespotigen)
• Klasse: Insecta (Insecten)
• Orde: Hymenoptera (Vliesvleugeligen)
• Onderorde: Apocrita

Voeding

Bijen krijgen hun voedsel uit nectar en stuifmeel van bloemen. Bijen vormen op deze manier de belangrijkste schakel in bestuiving, en dat zorgt voor ongeveer dertig procent van al het menselijk voedsel. Naast zijn rol als bestuiver staat de bij ook bekend om zijn honing, ondanks dat slechts enkele bijensoorten dit maken.

Nest & Samenleving

Raten

Bijen bouwen hun nest het liefst in donkere afgesloten ruimtes. De was voor de raten wordt gemaakt in het lichaam van de werksters.

Door ze zeshoekige vorm zijn de cellen erg stevig, en elke raat begint aan de bovenkant van het nest. Zo'n raat is dubbelzijdig: er zijn cellen aan beide kanten. Raten worden naast elkaar gebouwd met genoeg ruimte ertussen in voor de bijen om vrij te kunnen bewegen. Een raat word wordt gebouwd door vele bijen tegelijkertijd, maar toch passen ze aan het eind perfect in elkaar.

Cellen worden gebruikt als broedkamers en opslagkamers voor honing en nectar.

Taakverdeling

Alle bijen in een nest werken samen, maar geen van de bijen neemt alle taken op zich:

• De koningin die de eieren legt
• De mannelijke darren die de koningin bevruchten
• De vrouwelijke werksters die de koningin en de darren voeden en de jonge bijen verzorgen

Broedkamer

Drie dagen nadat het eitje in de broedcel gelegd word, kun je zien hoe het larfje de schaal doet bewegen. Uiteindelijk breekt de larve uit het ei en ligt dan op de bodem van de cel. De werksters gaan daarna naar de cel toe en voeden het. Wanneer het larfje vijf dagen oud is vult hij de hele cel en komen de werksters plaatsen een wasdeksel over de ingang. Enkele dagen daarna verpopt de larve. 21 dagen nadat het eitje gelegd kruipt hij als volwassen bij uit de cel.

Koningin

Dit is de belangrijkste bij in een korf en ze heeft maar één taak: het leggen van de eitjes. Haar lichaam is hier speciaal voor aangepast. In het grote achterlijf kunnen de eitjes zich ontwikkelen. Ze steekt haar achterlijf in een leg cel en daar legt ze een ei. Als zij een aantal eitjes gelegd heeft, stopt ze even om bij te komen en krijgt ze koninginnegelei gevoerd door de werksters. Dag in dag uit legt de koninging eitjes in een vrij hoog tempo, ongeveer 1200 eitjes per dag, en dan zijn er 200.000 per seizoen.

Tijdens de periode dat zij eitjes legt is de koningin te zwaar om te vliegen vanwege alle eitjes. Er zijn slechts twee perioden in haar leven waarin ze vliegt; Zij vliegt wanneer zij en haar werksters en nieuw thuis zoeken, en tijdens haar 'bruidsvlucht' wanneer ze 10 dagen oud is. Tijdens deze bruidsvlucht paren enkele darren met haar. Het sperma van deze darren slaat ze op in een speciaal kamertje in haar achterlijf, waarmee ze genoeg heeft om de rest van haar leven eitjes te leggen.

In een bijenkolonie is er maar één koningin die 2 jaar oud kan worden. Als zij sterft, worden er geen eitjes meer gelegd en zou de kolonie uitsterven. Tegen de tijd dat de koningin sterft (dat kunnen de werksters namelijk voorspellen door haar gedrag en geur) maken de werksters een moerdopcel en voeren het larfje koninginnegelei. Hierdoor groeit zij op tot koningin. De werksters moeten natuurlijk voorkomen dat de oude koningin de koninginnelarve doodt, want dit zal zij uiteraard proberen.

Darren

Darren zijn mannelijke bijen en groeien op uit onbevruchte eitjes. Hun taak is de koningin bevruchten tijdens de bruidsvlucht. Hij word gevoedt door de werksters en hoeft verder alleen maar te wachten op de bruidsvluchten. In de winter zijn er geen darren, en de eerste verschijnen in de lente. In de zomer zijn er duizenden!

Darren hebben geen angel en kunnen hun kolonie dus niet verdedigen, ondanks wat vele mensen geloven. Ook kunnen zij geen voedsel verzamelen of het nest verwarmen.

Elke zomeravond verzamelen de darren van verschillende kolonies zich op een plek en vliegen daar ongeveer twee uur rond, wachtend op de jonge koninginnnen. Een groot aantal darren zal haar achtervolgen tijdens de bruidsvlucht en slechts een paar zullen met haar paren, waarna de darren sterven. De darren die niet succesvol waren tijdens de bruidsvlucht sterven tijdens de herfst, omdat zij dan niet mer gevoed worden.

Weetjes

Overal op aarde verdwijnen de bijen

Bijenpopulaties blijven de laatste jaren zorgwekkend snel dalen. Dat heeft niet alleen invloed op de honingproductie, want bijen bestuiven 75% van alle gewassen die door mensen gegeten worden. In de VS zijn populaties honingbijen in nog geen 10 jaar 70% gedaald en in Europa zijn er 20 tot 30% minder kolonies. De oorzaak is onbekend, maar er zijn enkele mogelijkheden; roofdieren, ongedierte, ziektes, giffen, klimaatveranderingen en mobiele telefoons.

De bij spuugt je honing gewoon uit

Misschien sta je er niet bij stil, maar die lekkere honing in de pot is meermaals opgegeten en weer uitgespuugd door bijen.

Om te beginnen zuigt de bij nectar uit een bloem en bewaart deze in zijn honingmaag. In de kast geeft de bij de nectar op en deelt deze met zijn soortgenootjes en zo opnieuw totdat ze er zoveel water uit hebben opgenomen dat de nectar dik word. Tijdens dit proces is de nectar verrijkt met pollen en stoffen uit de spijsverteringssystemen van de bijen. Tot slot wordt de nectar in wascellen opgeslagen  als een voedselvoorraad en soms door de imker geoogst.

Bronnen; Wikipedia, Maandblad 'Wetenschap in Beeld', www.wespenbestrijding.net, wikipedia